Никица Габриќ: Падот на довербата во институциите е поголем предизвик од растот на БДП!
Никица Габриќ: Падот на довербата во институциите е поголем предизвик од растот на БДП!
Фото HypeТВ
Државата не е само територија ни збир од жители. Државата е симбол. Таа е правниот поредок, чувството на безбедност, образовниот систем, пристапот до здравствена заштита, грижата за постарите, меѓугенерациската солидарност. Државата е она што нè спојува кога престануваат приватните интереси – рамката на заеднички вредности која дава смисла на секојдневните обврски. Затоа, кога се наруши довербата во нејзините институции, не губиме само ефикасност. Губиме симболи кои нè прават нација.
Затоа прашањата за иднината не се апстрактни. Се работи за тоа дали можеме да го сочуваме она што нè дефинира и да ги насочиме промените така што ќе ја зајакнеме, а не да ја разрушиме нашата идентитет. Не идентитет како политичка етикета, туку како секојдневно искуство на припадност што се огледува во поштена судија, сигурна болница, безбедно детско градинче и училишта кои ги учат децата да мислат, а не само да паметат.
Никица Габриќ: Падот на довербата во институции е поголем предизвик од растот на БДП!
Денес Хрватска се соочува со предизвици поголеми од растот на БДП. Се соочуваме со пад на довербата во институции, со иселување на младите и доаѓање на нови мигранти. Тоа не се проблеми што се решаваат само со статистики и проценти на раст.
Западните земји, денес поотпорни и постабилни, не биле секогаш такви. И тие минале низ фази што ние сега ги чувствуваме: институционална крхкост, бранови на иселување, а потоа и неконтролирана миграција. Тие процеси не минале без грешки. Европа на сопствена кожа осети што значи масовен прилив на население без интеграциски рамки: гетоизација, судири на вредности, паралелни општества и ерозија на довербата во системот.
Хрватска има шанса што другите земји не ја имале – шанса да учи од нивните грешки. Ако поставиме миграциска политика која комбинира три елементи – економските потреби, културната интеграција и личната одговорност – можеме да ги избегнеме поделбите што денес ги тресат многу европски држави. Хрватскиот јазик, познавањето на општествените правила, вклучувањето во образовниот и работниот систем – тоа е патот до општество што трајно ќе ги задржи своите граѓани и ќе ги интегрира доселениците.
Никица Габриќ: Падот на довербата во институции е поголем предизвик од растот на БДП!
Д-Р ГАБРИЌ: МЕ РАДУВА КОГА ИМ ГО ВРАЌАМ ВИДОТ НА ЛУЃЕТО, ГОДИШНО ИЗВЕДУВАМ 2500 ОПЕРАЦИИ!
Постои причина зошто успешните држави не бираат меѓу отвореност и безбедност, туку балансираат меѓу двете. Естонија и Литванија покажаа дека упорната едукација и инсистирањето на заеднички јазик може да ја обнови довербата во институции дури и после големи историски ломови.
Не смееме да градиме себе само на гордост и јазик, туку на доверба во институции каде школата не деградира знаење, каде здравството не ја губи емпатијата, и каде во правосудството правдата не се заменува со пресметки – затоа што тогаш не губиме само квалитет на услугата. Губиме чувство дека државата има смисла.
Здраво општество не живее од носталгија. Тоа не бара непријатели ни изговори. Здраво општество знае што сака: младите да остануваат бидејќи гледаат перспектива, лекарите да не заминуваат бидејќи имаат услови, селото да не биде синоним за заостанатост туку за локална одржливост. Да оние кои доаѓаат сакаат да останат, да го учат јазикот, да ги делат вредностите и да станат наши, а не само работници.
Здраво општество препознава поштение, наградува знаење и не толерира неправда. И најважно – верува во сопствените институции. Без таа доверба, никаква дигитализација или економски раст не може да ја спаси заедницата од внатрешна ерозија.
Фото Hype ТВ
Затоа Хрватска треба да се врати кон клучните чекори. Пред да ја дигитализираме јавната управа, не само технички, туку и функционално транспарентно. Треба да се вработува по способности, а не по партиска книшка, да се негува соработка, а не судири, и години да не се трошат во бесмислени бирократски маратони, туку да се препознае вредноста на секој стручен работник што работи, создава и останува.
Тоа не се „амбициозни идеи“. Тоа се основните услови за општеството да опстане.
Искуството од работење во Босна и Херцеговина и Црна Гора ми покажа колку сме слични. Делиме менталитет, јазик и историја. Но, она што треба да почнеме да делиме се стратегии. Хрватска, како членка на ЕУ, има историска прилика да не остане изолиран остров на „успешна транзиција“, туку да стане мост меѓу стабилноста и потенцијалот на регионот.
Замислиме регион во кој младите од Сараево, Сплит и Подгорица се натпреваруваат со проекти, а не со трауми. Каде политичарите ја гледаат соработката како инвестиција во Европа како простор на стабилност. Каде границите не бришат идентитет, туку го зајакнуваат.
Тоа не е наивна визија. Тоа е задача на политиката и општеството.
Како лекар научив дека дијагнозата треба искрено да се постави, а терапијата одлучно да се спроведе. И во општеството и во медицината, одложувањето на лекување води до пропаѓање.
Ако сакаме да останеме здрави, треба да ја обновиме довербата во институции. А кога ќе ја вратиме – верувам дека и сè друго ќе дојде на свое место.
Затоа што Хрватска не е апстрактна идеја. Таа е реалност што ја градиме или ја рушиме секој ден.
Кога мислиме на неа, не треба да мислиме само на минатото. Кога влегуваме во институции, не треба да гледаме само ѕидови и процедури.
Кога комуницираме, не треба да се занимаваме само со судири.
Ако тоа го заборавиме, ја губиме довербата. А без доверба – сè останато е само форма.
КАДЕ МОЖЕТЕ ДА НЕ ГЛЕДАТЕ!
Хyпе ТВ
КОНЦЕРТ ВО СКЕНДЕРИJА – ЛУКАС, ШКОРИḰ, ИЛИḰ – КАРТИ ТУКА.
БОНУС ВИДЕО!
КОЈА Е НОВАТА ДЕВОЈКА НА БАКА ПРАСЕ? Работела во ресторан, студира тежок факултет! (ФОТО)
ИНСТАГРАМОТ НА КАРЛЕУША ПОВТОРНО ИЗБРИШАН!
СНЕЖЕ ВЕЛКОВ ГО ДОБИЛА ИМЕТО ПО „СНЕЖАНА И СЕДУМТЕ ЏУЏИЊА“ – БРАТ И ГО ДАЛ ПРЕДЛОГОТ! (ФОТО)
Сидни Свини го украде шоуто на венчавката на Џеф Безос – сите погледи вперени во неа!
ВРЕМЕСКА БОМБА ЗА ПОНЕДЕЛНИК! — 30 ЈУНИ ВО СКОПЈЕ: ЖЕШКО, СТИЛСКО И СО ПРИВРЕМЕНИ ДОЖДОВИ!
